Girişimciler Ağa Takılıyor

Örümcek Ağı Teoremi (Cobweb Teoremi) ilk defa 1938 yılında Mordecai Ezekiel tarafından aynı adla yayınlanan makalede dile getirilmiştir. Teorem spesifik olarak tarımsal üretimle ilgilidir. Özetle; çiftçiler hangi ürünü yetiştireceklerine karar vermeden önce bir önceki yıl fiyatı yüksek olan ürünleri belirleyerek onları yetiştirme yoluna giderler. Çiftçilerin büyük çoğunluğu aynı ürünü yetiştirmeye karar verince o ürünün rekoltesi pik noktaya çıkar ancak fiyatı dip seviyelere düşer. Bu döngü sürekli devam ettiği ve oluşan grafik örümcek ağını andırdığı için teoreme bu isim verilmiştir.

Girişimcilik özel bir meziyettir. Doğuştan kazanılabildiği gibi sonradan da edinilebilir. Girişimcilik kabiliyeti iyi seviyelerde olunca yatırımlarda nokta atışı yapmak ve hedefi on ikiden vurmak mümkün oluyor. Girişimcilikten önceki aşama EBAN Başkan Yardımcısı Baybars Altuntaş'ın deyimiyle girişkenlik aşamasıdır. Girişkenlik aşaması fikir aşamasıdır, raf aşamasıdır. Ben girişkenliği Tip 1 ve Tip 2 diye ayırarak anlatmak istiyorum.

Ülkemizdeki girişkenlerin bir kısmı ne yazık ki bu kavramları karıştırdığı için kendilerini girişimci olarak kabul ediyor. Girişkenlik aşaması bir çok bakımdan faydalıdır. Tip 1 girişkenliği bu kategoride kabul ediyorum. Başarılı girişimcilerin çoğu girişkenliği bir kuluçka aşaması olarak kabul etmektedir. Bu aşamada fikir belli testlere tabi tutularak sağlam bir yapıya kavuşması sağlanır. Girişkenlik bu yönüyle en kaliteli fizibilitenin bile veremeyeceği doneleri size sunar. Zuckerberg'in yurt odasında yaptığı veya Wozniack ile Jobs'un araba garajında yaptığı şey tam olarak buydu. Fikir iyi test edildi. Sonuç 145 milyar dolarlık piyasa değeri!

Tip 2 girişkenlik zayıflığa davetiye çıkaran girişkenlik tipidir. Bu aşamada da bir kuluçka devresi söz konusudur ancak ortada kuluçkaya yatmanızı sağlayacak yumurta (fikir) yoktur. Tip 2 girişkenlikte Tip 1'den başarıyla çıkmış girişimlerin kopyalanması gibi bir amaç vardır. Fikir aynı, logo farklı. Şirket isminde bir harf eksik. İngilizcesi yerine Türkçesi yazılmış vb. Tüketici haliyle gerçeği varken sahtesinin yanından bile geçmiyor.

Tip 2 girişkenler örümcek ağı teoreminde anlatılan kriterlere tıpa tıp uyuyor. Önceki dönemde başarılı olan girişimler tespit edilir ve bunlara yatırım yapılır. Aynı fikre yatırım yapanların sayısı fazla olunca ise girişimler dot.com balonu gibi patlayıverir. Sonuç ise tam bir fikir çöplüğü.

Siz siz olun ağa takılmayın. Tip 1 girişimcileri bulun, yaşam öykülerini okuyun, dersler çıkarın, bulunduğunuz lokasyonun fırsatlarını değerlendirin, iyi analizler yapın, acele etmeyin. Ama sakın ola Tip 1'lerin fikirlerinden esinlenip Tip 2 girişkenlerin durumuna düşmeyin. Yumurta (fikir) olmadan kuluçkaya yatmayın.