Edebiyatımızda Yaratıcı İmgeleme

Hayatta her şey iki kez yaratılmıştır. Biri hayal, biri gerçek. Önce hayal edersiniz. Birinci yaratım budur. Sonra gerçeğe dönüştürürsünüz. Bu da ikincisi.
Hayal etme, hatta hayal ederken detaylara inme size gerçek bir deneyim yaşıyormuşsunuz hissi bile verebilir. Bu yeteneğiniz geliştiğinde üç boyutlu değil, belki yedi veya sekiz boyutlu bir düşünme biçimine ulaşırsınız. Dahilerin yaptığı şey tam tamına bu.
Bence Ahmet Hamdi Tanpınar da bir dahiydi. Açın Beş Şehir kitabını ve Sinan'ın Süleymaniye Camisini yaptığı ana ilişkin pasajını okuyun. Canlandırıyor ve sizi içine çekiyor. Neredeyse Bütün duyu organlarımıza hitap ediyor. Eğer metni ezberler ve gözlerinizi kapatıp kelime kelime tekrar ederseniz tam olarak o anı yaşarsınız gibi geliyor bana. İşte o harika metin;
"Çekiç seslerinin gazâ tekbirleri ve zafer nâralarıyla, kılıç, nal şakırtılarıyla yarıştığı muzaffer, mesut devir! Koca imparatorluğun her tarafında beyaz taş yontuluyor, büyük kazanlarda kubbeler için kurşun eritiliyor, yarı simyager, yarı evliya kılıklı ustaların, başında bekledikleri çini fırınlarında nar çiçeklerinin, karanfillerin, badem, erik çiçeklerinin bir daha solmayacak baharları; tevhitlerin inancı, fetih ayetlerinin müjdesiyle beraber ağır ağır pişiyor; küçük izbe dükkanlarda, yassı tunç tokmakların altında medreselerin, şifahanelerin, kervansarayların, hanların, büyük sarayların, sebil ve çeşmelerin saçakları, kitabelerin, yaldız süsleri için altın, dövüle dövüle kelebek kanatları kadar ince, menevişli yapraklar haline getiriliyordu. Süleymaniye'nin avlusunda henüz bitmiş cami için, hattatın elinden yeni çıkmış bir ayeti taşa geçirmeye çalışan işçi, başını kaldırıp baktığı zaman Üsküdar'da yeni başlanan bir cami için Marmara'dan, Akdeniz adalarından iri mermer kütleleri taşıyan yelkenlerin büyük martılar gibi iskeleye yaklaştığını görüyor; Kastamonu ormanlarından yeni getirilmiş keresteleri taşıyan hamalların gürültüsü kendisine kadar yükselen taze çam ve ardıç kokuları arasında uğulduyordu."*

* Beş Şehir, Ahmet Hamdi Tanpınar. Dergah Yayınları, Sayfa 137. 

 Kaliteli düşünün, kaliteli hissedin, kaliteli yaşayın ve marka olun.

Yorumlar

Yorum Gönder

Bu blogdaki popüler yayınlar

Küresel Açlık ve Yoksulluk

Resim
“Dünyayı besleme ve yenilenemez kaynakları koruma yeteneği elimizin altındadır” Miguel Altier Bundan on bin yıl önceydi. Avcı-toplayıcı bir kadın vahşi doğada uzun bir gezinti sonrası sepetinde biriktirmiş olduğu tohumları eve götürmenin sevinciyle yürüyordu. Birden ayağı bir taşa çarptı, sendeledi ve elindeki tohumlar yerlere saçıldı.
Devamı

Sesler

‘Eğer içinizde “Ben ressam değilim” diyen bir ses duyarsanız, o zaman kesinlikle resim yapın.... Ve o ses susacaktır.’ Vincent Van Gogh Görünen o ki ünlü ressamın zamanında da kafamızdaki seslerin haddi hesabı yoktu. Bu sesler biz küçükken bize öğretiliyor. Biz büyüdükçe sesler kişiliğimizin ayrılmaz bir parçası haline geliyor. Bize öğretilen bu başarısızlığı hiç sorgulamadan kabul ediyoruz. Tüm bireylere sirayet eden bu duygu toplumların da yegane zayıflığı haline geliyor. Bireysel olarak sese aşina olup başarı duygusunu unuturken toplum olarak ta başka toplumların bizi kurban etmelerine tanık oluyoruz. Eğer bir insanın başarısız olmasını istiyorsanız ona bu zayıflatıcı seslerden düşük dozda verin, o kadar düşük dozda verin ki farkına bile varmasın. Bu, onun kısır bir daire içinde ömrü boyunca kan ter içinde koşmasına yetecektir.
Devamı

Geviş Getirme

Yazının başlığından hareketle hayvanların beslenmesine dair bir şey anlatacağımı düşünmeyin. Çünkü sadece hayvanlar geviş getirmez. Beynimiz de geviş getirir. Başınızdan bir olay geçtiğini varsayalım. Üstelik bu olay sizde bir iz bıraksın. Olayın üzerinden zaman geçmiş olmasına ve aslında etkisi tamamen ortadan kalkmış olmasına rağmen beyin olayı tekrar tekrar yaşamaya yani geviş getirmeye başlar.
Devamı